New Delhi: The Vice President of India, Shri M. Venkaiah Naidu has said that the life of Bhagwan Mahaveer and the philosophy of Jainism hold many crucial lessons for contemporary world.
Addressing the gathering during the Bhagwan Mahaveer Janam Kalyanak Mahotsav organized by the Jain Seva Sangh on Mahaveer Jayanti, in Hyderabad today, the Vice President said that some of the answers to the serious questions of our times could be found in the philosophy, principles and teachings of Lord Mahaveer.
The Vice President said that Bhagwan Mahaveer’s messages of non-violence, truth and universal compassion illuminated a path of righteousness and honesty. He said that the spiritual radiance and moral splendour of Bhagawan Mahaveer’s teachings would keep inspiring everyone to strive for peace, harmony and progress for all humanity. He also said that Bhagwan Mahaveer was one of the most illustrious and celebrated spiritual teachers to have walked on this earth.
Shri Naidu said that Jainism has contributed greatly to the spiritual development of India and has helped fortify India’s unwavering commitment to the ideals of truth, non-violence and peace.
Referring to India’s glorious ancient civilization, the Vice President said that India was a leader to the world in many aspects. India was the cultural capital of the world, the seat of the highest human values of love, peace, tolerance and brotherhood and the source of profound knowledge and wisdom, the Vishwaguru to the world, he said. We have to reclaim our rightful position of leadership in the world, he added.
Stating that we are living in tumultuous times, Shri Naidu said that the world was fighting violence in several forms from terrorism, insurgency and civil wars on one hand and the consequences of unchecked exploitation of resources and unbalanced and poorly planned developmental actions on the other. “We have to either change the way we live or prepare to face the inevitable consequences of our actions”, he cautioned.
The Vice President said that some people were indulging in the terrorism to weaken the social fabric of the country and the world. He wanted all countries to unitedly fight against the menace of terrorism. He urged people to propagate and practice peace as it was a prerequisite for progress. Peaceful coexistence is the need of the hour, he added.
Pointing out that we are simply the trustees of whatever we have inherited in terms of social order and natural resources, the Vice President said “It is our sacred duty to hand them over to our posterity in the best of conditions so that continuity of life is not interrupted”.
Shri Naidu called upon people to strive to attain peace and spare no efforts to suffuse harmony into their relationship with nature. Expressing concern over the degradation of natural resources, he said “We must cease the reckless exploitation of the abundant resources of nature and exercise restraint in the way we live”. He said it was time for people to introspect and have a re-look into ancient values and identify the best of them to find solutions to the pressing issues.
Saying that Indian philosophy always believed in harmonious living with nature, the Vice President said that one must go back to roots and learn to love and live with nature.
The President of Shri Jain Seva Sangh, Shri Vinok Kimtee, the General Secretary of Shri Jain Seva Sangh, Shri Yogesh Singhi, the Chief Convenor of Bhagwan Mahaveer Janam Kalyanak Mahotsav, Shri Ashok Bermecha, the Convenor & Coordinator of Shri Jain Seva Sangh, Shri Praveen Pandya and other dignitaries were present on the occasion.
Following is the text of Vice President’s address:
“मुझे हर्ष है कि मुझे श्री जैन सेवा संघ द्वारा आयोजित भगवान महावीर जन्म कल्याणक महोत्सव में सम्मिलित होने का अवसरप्राप्त हुआ है। मुझे यह जान कर खुशी है कि श्री जैन सेवा संघ 1960 से आंध्र प्रदेश और तेलंगाना राज्यों में रह रहे सभी जैन पंथों/संप्रदायों का सबसे बड़ा संगठन है। यह सचमुच हर्ष का विषय है कि यह संगठन गत 60 वर्षों से लगातार प्रतिवर्ष भगवानमहावीर जन्म कल्याणक महोत्सव का आयोजन कर रहा है।
मुझे यह जान कर प्रसन्नता है कि आज इस शुभ अवसर पर अनेक जैन आचार्य, साधु, साध्वी, तपस्वी, दीक्षार्थी तथाविभिन्न स्थानों से आये अनेक गणमान्य अतिथि उपस्थित हैं। इस पुनीत अवसर पर मैं आप सभी को मेरी हार्दिकशुभकामनाएँ प्रेषित करता हूँ।
जैन धर्म के 24वें तथा इस युग के अंतिम तीर्थकर श्री भगवान महावीर, इस संसार में जन्में सबसे विलक्षण और तेजस्वीआध्यात्मिक गुरूओं में से थे।
भारत–भूमि को अनेक उदार धर्मों की जननी बनने का सौभाग्य मिला है। यह इस भूमि का सौभाग्य ही था जो जैन धर्मका प्रतिपादन यहॉ हुआ। एक ऐसा धर्म जिसका मूल शांति, प्रेम, त्याग और अहिंसा के आदर्श गुणों में निहित है। भगवानवर्धमान महावीर द्वारा लगभग 500 ईसा पूर्व में स्थापित यह धर्म पिछली 25 शताब्दियों से मानव मात्र के लिये प्रेरणा कास्त्रोत रहा है।
जैन धर्म का भारत के आध्यात्मिक उत्कर्ष में महान योगदान है। इस धर्म के उदार उपदेशों ने सत्य, अहिंसा तथा शांतिके आदर्श गुणों के प्रति भारत की निष्ठा को और दृढ़ किया है।
• బంధనాలు, కోరికలు, మానసిక వికారాలను జయించి (జినులై) ఉంటే కైవల్యం సాధ్యమనేది జైన సిద్ధాంతం. అహింసమరియు పరిత్యాగం సిద్ధాంతాలు మోక్షానికి దగ్గరి మార్గాలని భగవాన్ మహావీరుడు బోధించారు. సమస్త విశ్వంలోని ప్రతి జీవిపట్ల ప్రేమను కలిగి ఉండాలని, అందరిని సమానంగా చూడాలనే సిద్ధాంతాన్ని ఆయన ప్రబోధించారు.
• మనుషుల్లాగానే జంతువులు, మొక్కలకు కూడా ఆత్మ ఉంటుందని, మనిషితో సమానంగా వాటి పట్ల కూడాసమభావన చూపాలని జైనధర్మం తెలియజేస్తుంది. శాంతి, భక్తి మరియు సామరస్యం కలిగి ఉండాలని, మన చుట్టూ ఉండేసహజ వనరులను జీవజాతులను రక్షించుకోవాలనే సందేశాన్ని జైనం తెలియజేస్తుంది.
• జైన ధర్మానికి త్రిరత్నాలు ఆధార భూతమైన సూత్రాలు. సమ్యక్ దర్శనం (సరైన నమ్మకం), సమ్యక్ జ్ఞానం (సరైనవివేకం), సమ్యక్ జీవనం (సరైన ప్రవర్తన). ఇవే గాక సత్యం, అహింస, అపరిగ్రహం (ఇతర వస్తువుల కోసం ఆశ పడకపోవడం), అస్థేయం (దొంగతనం చేయకపోవడం), బ్రహ్మచర్యం అనే ఐదు మార్గదర్శక సూత్రాలున్నాయి. వీటిని బోధిస్తూ మహావీరుడు తనజీవితాన్ని గడిపారు.
• పరమత సహనం కలిగి ఉండమని జైనం ఉద్ఘాటించింది. నిజానికి జైనమత మూల సిద్ధాంతాల్లో “అనేకాంతవాదం” ముఖ్యమైనది. “సత్యం ఒకటే అయినా అనేక మంది, అనేక విధాలుగా దాని గురించి చెప్పగలరు. కానీ ఎవరూ పూర్తి సత్యాన్నిచెప్పలేరు. అయినప్పటికీ చెప్పే ప్రతి సత్యం వెనుక కొంత నిజం ఉంది” అనే రుగ్వేద భావనే ఈ అనేకాంత వాదం.
The life of Bhagwan Mahaveer and the philosophy of Jainism hold many crucial lessons for contemporary world.
We live in tumultuous times. On one hand the world is fighting violence in several forms, from terrorism to insurgency to civil wars and on several fronts and on the other hand we are facing the consequences of unchecked exploitation of resources and unbalanced and poorly planned developmental actions.
Friends, our civilization is doubtlessly at cross roads today.
We have to either change the way we live or prepare to face the inevitable consequences of our actions. At this juncture, some of the answers to the pressing questions of our time can be found in the philosophy, principles and teachings of Lord Mahaveer.
It is time we undertake an introspection of what makes us Indian. We take a re-look at our ancient values, identify the best of them, the ones most suited to our times and incorporate them in our lives.
• భారతదేశం ఒకప్పుడు ఉన్నతమైన నాగరికతకు కేంద్రంగా విలసిల్లింది. ప్రపంచానికి దిశానిర్దేశం చేసింది. ప్రేమ, శాంతి, సహనం, సోదరభావనను ప్రవచించి ప్రపంచానికి సాంస్కృతిక రాజధానిగా శోభిల్లడమే కాదు, విజ్ఞానఖనిగా, విశ్వగురువుగాభాసిల్లింది.
• మన మానవతా విలువలు, ప్రాచీన విజ్ఞానాన్ని తిరిగి నిలబెట్టుకుని ప్రపంచానికి నాయకత్వం వహించే మన స్థానాన్నిపదిలం చేసుకునే దిశగా ప్రతి భారతీయుడు ముందుకు సాగడం తక్షణ కర్తవ్యం. ఈ లక్ష్యాన్ని సాధించడంలో జైన మతసిద్ధాంతాలు, సూత్రాలు మనకు మార్గదర్శనం చేస్తాయి.
• ప్రకృతి మనకు ప్రసాదించిన వనరుల మీద మనకు హక్కు కంటే బాధ్యత ఎక్కువ ఉంటుంది. మన ముందు తరాలకువాటిని అదే విధంగా అందించాల్సిన ధర్మకర్తల్లాంటి బాధ్యత మనందరిది. ఈ భూమికి, ఇక్కడ ఉండే జీవజాలానికి ఏ విధమైనహానీ చేయకుండా, ఈ సమస్తవిశ్వాన్ని ముందు తరాలకు యధావిధిగా అందించేందుకు ప్రతిన బూనాలి.
• ఈ దిశలో మనందరం ముందుకు నడిచే విధంగా జైనం మనకు మార్గదర్శనం చేస్తుంది. శాంతి, అహింసల ద్వారాఅసాధ్యాలను సుసాధ్యం చేయవచ్చని, దేన్నైనా సాధించుకోవచ్చనే విషయాన్ని మన స్వరాజ్య సంగ్రామం గుర్తు చేస్తుంది. జైనం ప్రేరణతో అదే మార్గంలో ప్రతి ఒక్కరూ నడవాల్సిన అవసరం ఉంది.
• ప్రకృతి మనిషికి కావలసిన వాటన్నింటినీ సమకూరుస్తుంది. అలాంటి ప్రకృతికి హాని కలిగించడమంటే కూర్చున్నకొమ్మను నరుక్కోవడమే అనే విషయాన్ని గుర్తెరిగి ముందుకు సాగాలి. ప్రకృతి వనరుల పై జరుగుతున్న నిర్లక్ష్య దోపిడీకిఇప్పటికైనా చరమగీతం పాడాలి. దానికి అనుగుణంగా మన జీవన విధానాన్ని మార్చుకోవాలి. ప్రకృతిని ప్రేమించాలి, ప్రకృతితోకలిసి జీవించాలి.
• భగవాన్ మహావీరుడి జయంతి అంటే కేవలం ఆయన పుట్టినరోజు మాత్రమే కాదు, శాంతియుత సహజీవనం మరియుసేవాభావాలకు ప్రతీకగా నిలిచే రోజు ఇది.
• సత్యం, అహింస మరియు అన్నీ జీవుల పట్ల కరుణను కలిగి ఉండాలనే మహావీరుని సందేశాలు నీతి, నిజాయితీలకుమార్గంగా ప్రకాశిస్తాయి. ఆధ్యాత్మిక విజ్ఞానం మరియు మహావీరుని బోధనలు శాంతి, సామరస్యం మరియు పురోగతి దిశగా మనజీవితాలను ముందుకు తీసుపోతాయి.
• ఈ పవిత్రమైన మహావీరుని జయంతి సందర్భాన్ని పురస్కరించుకుని మెరుగైన ప్రపంచాన్ని నిర్మించే దిశగాప్రతిఒక్కరం కంకణబద్ధులం కావాలని ఆకాంక్షిస్తున్నాను.
• “సత్య మార్గంలో సహనంగా ముందుకు కదలండి” అనే మహా వీరుని ఆదర్శాలను ప్రతి ఒక్కరం మననం చేసుకునిసహనం, అంకితభావంతో సత్య మార్గంలో ప్రతి ఒక్కరూ ముందుకు నడవాలని ఆకాంక్షిస్తున్నాను.
भगवान महावीर जी की जयंती के अवसर पर इतना सुरूचिपूर्ण और भव्य श्रद्धांजलि उत्सव आयोजित करने के लिये , मैंश्री जैन सेवा संघ का अभिनंदन करता हूँ।
मैं प्रार्थना करता हूँ कि भगवान महावीर की प्रेरणा हम सब में सदैव जीवंत रहे और आधुनिक जीवनशैली की भ्रांतियों औरशंकाओं के बीच हमारे सभी संदेहों का निराकरण करे। हमारा मार्गदर्शन करे कि हम मानव जाति के उज्जवल भविष्य केलिये सही मार्ग चुनें।
